Rối loạn ăn uống vô độ - chứng cuồng ăn tâm thần | Safe and Sound

Chứng cuồng ăn, cũng được gọi là chứng ăn ngấu nghiến, là một rối loạn ăn uống vô độ. Các chuyên gia tâm lý, bác sĩ tâm thần cho biết, chứng cuồng ăn thường đi kèm với cảm giác hối tiếc và tâm lý tức giận với bản thân. Người bệnh có thể cảm thấy rất xấu hổ về việc không kiểm soát được sự ăn uống và có thể cố gắng giấu kín hành vi ăn ngấu nghiến của mình.

Ngô Thị Sáng | Thạc sĩ Giáo dục học – Viện tâm lý và sức khoẻ tinh thần SnS

Trung tâm Nghiên cứu Sức khoẻ Cộng đồng và Phát triển

1. Thế nào là chứng cuồng ăn – rối loạn ăn uống vô độ

Ảnh 1: Thế nào là chứng cuồng ăn – rối loạn ăn uống vô độ

Theo các chuyên gia tâm lý, bác sĩ tâm thần, chứng cuồng ăn là một rối loạn ăn uống vô độ. Nó được đặc trưng bởi việc một người ăn mất kiểm soát trong quá trình ăn, không thể kiểm soát việc ngừng ăn dù cảm thấy no và không đói nữa. Họ một lượng lớn thức ăn trong một khoảng thời gian ngắn, sau đó nhanh chóng bằng các cách như nôn mửa, tập thể dục quá mức, dùng thuốc nhuận tràng hoặc lợi tiểu để tống khứ lượng thức ăn đã ăn ra ngoài. Chứng cuồng ăn là một tình trạng nghiêm trọng, có thể đe doạ tới tính mạng.

Các chuyên gia tâm lý, bác sĩ tâm thần cho biết, những người mắc chứng cuồng ăn thường có cân nặng trong phạm vi bình thường đối với độ tuổi và chiều cao của họ. Nhưng họ có tâm lý sợ tăng cân, muốn giảm cân và đặc biệt là tâm lý cảm thấy rất không hài lòng với cơ thể của mình.

2. Nguyên nhân và các yếu tố rủi ro của chứng cuồng ăn

Ảnh 2: Nỗi ám ảnh sợ tăng cân của người mắc chứng cuồng ăn

Theo chuyên gia tâm lý và bác sĩ tâm thần, chứng cuồng ăn có nguyên nhân và các yếu tố nguy cơ phức tạp đa dạng. Dưới đây là một số nguyên nhân và yếu tố nguy cơ gây ra chứng cuồng ăn:

- Vấn đề tâm lý: Các vấn đề tâm lý như trầm cảm, lo âu, tự ti và cảm giác cô đơn có thể góp phần vào chứng cuồng ăn. Một số người có thể sử dụng thức ăn để tự an ủi hoặc làm giảm căng thẳng, dẫn đến sự mất kiểm soát trong ăn uống.

- Yếu tố môi trường: Môi trường gia đình không ổn định, áp lực về hình thể và những thông điệp tiêu cực về cơ thể từ xã hội có thể tạo ra yếu tố nguy cơ cho chứng cuồng ăn, theo các chuyên gia tâm lý, bác sĩ tâm thần. Các tác động từ truyền thông và quảng cáo về hình thể hoàn hảo cũng có thể góp phần vào việc hình thành hình ảnh không lành mạnh về cơ thể và ăn uống.

- Yếu tố di truyền và sinh lý: Một phần yếu tố di truyền có thể đóng vai trò trong chứng cuồng ăn. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng có một sự liên kết gia đình về rối loạn ăn uống, cho thấy tác động của yếu tố di truyền. Ngoài ra, các thay đổi sinh lý trong hệ thống điều khiển ăn uống và bộ não có thể góp phần vào chứng cuồng ăn.

Tuy nhiên, việc hiểu rõ về nguyên nhân và yếu tố nguy cơ chỉ là một phần trong việc đối phó với chứng cuồng ăn. Để chẩn đoán chính xác và nhận được sự hỗ trợ phù hợp, quan trọng là tìm kiếm sự tư vấn và hỡ trợ từ các chuyên gia tâm lý và bác sĩ tâm thần.

3. Biểu hiện của chứng cuồng ăn?

Chứng cuồng ăn có những biểu hiện đặc trưng, dưới đây là một số biểu hiện phổ biến của chứng cuồng ăn theo các chuyên gia tâm lý, bác sĩ tâm thần:

- Tiêu thụ lượng lớn thức ăn: Người bị chứng cuồng ăn thường ăn một lượng lớn thức ăn trong một khoảng thời gian ngắn hơn mọi người khác. Họ có thể ăn liên tục hoặc trong những cơn "cuồng ăn" không kiểm soát.

 

Ảnh 3: Người cuồng ăn tiêu thụ lượng lớn thức ăn trong thời gian ngắn

- Mất kiểm soát khi ăn: Các chuyên gia tâm lý, bác sĩ tâm thần cho biết người bị chứng cuồng ăn thường không thể kiểm soát việc ăn uống và có tâm lý mất kiểm soát trong quá trình ăn. Họ có thể ăn nhanh chóng, không ngừng ăn dù đã cảm thấy đầy hoặc không đói nữa.

- Ăn ở một mình hoặc đơn độc: Người bị chứng cuồng ăn có xu hướng ăn một mình hoặc ăn ở những nơi tách biệt, thường để tránh ánh nhìn của mọi người và sự xấu hổ.

- Cảm giác hối tiếc sau khi ăn: Theo các chuyên gia tâm lý, bác sĩ tâm thần, sau khi kết thúc một cuộc "cuồng ăn", người bệnh thường trải qua cảm giác hối tiếc, tâm lý xấu hổ và tức giận với bản thân vì mất kiểm soát trong ăn uống.

Ảnh 4: Người cuồng ăn có cảm giác hối tiếc, tức giận bản thân sau khi ăn uống

- Ám ảnh về tăng cân và vấn đề hình thể: Do tiêu thụ lượng lớn thức ăn, người bị chứng cuồng ăn thường gặp vấn đề về cân nặng và hình thể. Họ có thể lo lắng về việc tăng cân và sự không hài lòng với hình ảnh của mình.

- Thay đổi tâm trạng: Chứng cuồng ăn có thể gắn kết với các vấn đề tâm lý như trầm cảm, lo âu và cảm giác căng thẳng. Theo các chuyên gia tâm lý, bác sĩ tâm thần, một số người bị chứng này sử dụng thức ăn để tự an ủi hoặc làm giảm căng thẳng.

- Rối loạn chức năng xã hội và hạn chế: Các chuyên gia tâm lý, bác sĩ tâm thần cho biết, chứng cuồng ăn có thể gây ra sự hạn chế xã hội và tác động tiêu cực đến cuộc sống hàng ngày. Người bị chứng này có thể tránh các hoạt động xã hội và hạn chế các hạt động vì tâm lý tự ti về ngoại hình và lo ngại về việc mọi người nhìn thấy họ ăn nhiều.

4. Làm thế nào để chẩn đoán chứng cuồng ăn?

Nếu chuyên gia tâm lý, bác sĩ tâm thần nghi ngờ rằng bạn có thể mắc chứng cuồng ăn, họ có thể sẽ hỏi bạn về thói quen ăn uống, bạn có giảm hoặc tăng cân không và liệu bạn có bất kỳ triệu chứng thể chất nào không. Họ cũng có thể:

• Cung cấp cho bạn một bài kiểm tra thể chất hoàn chỉnh
• Yêu cầu bạn làm xét nghiệm máu và nước tiểu
• Cho bạn đo điện tâm đồ để xem bạn có vấn đề về tim do chứng cuồng ăn không
• Làm một bài kiểm tra tâm lý bao gồm các câu hỏi về hình ảnh cơ thể của bạn

Bạn cũng có thể được các chuyên gia tâm lý, bác sĩ tâm thần yêu cầu làm các xét nghiệm khác để loại trừ các nguyên nhân sức khoẻ gây giảm hoặc tăng cân.