Bạo hành lạnh là gì? | Safe and Sound
Bạo hành lạnh là một trong những hình thức bạo hành tinh thần gây ra những tổn thương vô hình nhưng sâu sắc. Trong khi bạo hành thể xác dễ nhận biết bởi những vết thương rõ ràng, bạo hành lạnh lại làm tổn hại tâm lý mà không để lại dấu vết nào. Nạn nhân thường sống trong trạng thái cô độc, căng thẳng, lo âu vì không hiểu được nguyên nhân sự im lặng, thờ ơ của đối phương. Safe and Sound sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về bản chất của bạo hành lạnh, những tác hại mà nó gây ra, và cách hỗ trợ những người bị ảnh hưởng bởi hình thức bạo hành này.
Nguyễn Thị Hồng Hạnh | Bác sĩ - Viện tâm lý và sức khỏe tinh thần SnS
Trung tâm Nghiên cứu Sức khỏe Cộng đồng và Phát triển
1. Định nghĩa bạo hành lạnh
Nhiều người thường hiểu bạo hành chỉ liên quan đến các hành vi gây tổn thương thể xác như đánh đập hoặc lạm dụng tình dục. Tuy nhiên, chuyên gia tâm lý cho biết, bạo hành lạnh là một loại bạo lực tinh thần không kém phần nghiêm trọng. Bạo hành lạnh không sử dụng lời nói xúc phạm, cũng không phải là các hành động bạo lực cơ thể, mà là sự im lặng và thờ ơ kéo dài.
Ảnh 1: Bạo hành lạnh sử dụng sự im lặng và thờ ơ để gây tổn thương tâm lý nạn nhân
Chuyên gia tâm lý giải thích, hành vi bạo hành lạnh thường diễn ra trong các mối quan hệ tình cảm, gia đình, và thậm chí trong môi trường công việc. Nó là cách mà một cá nhân chọn để tránh giao tiếp hoặc thể hiện sự thờ ơ với cảm xúc của người khác, gây ra những tổn thương tâm lý nặng nề. Nạn nhân của hành vi bạo hành lạnh có thể cảm thấy bị cô lập, mất tự tin, và tự trách bản thân vì không hiểu tại sao mình lại bị đối xử như vậy.
Bạo hành lạnh không chỉ dừng lại ở việc im lặng, mà còn bao gồm cả hành vi từ chối hoặc giảm giao tiếp bằng ngôn ngữ, cử chỉ hay hành động. Sự im lặng kéo dài từ một phía làm cho người kia cảm thấy bị bỏ rơi, bị từ chối và không còn giá trị. Chuyên gia tâm lý cho rằng điều này có thể khiến cho nạn nhân cảm thấy bất an, lo sợ và tự nghi ngờ bản thân, dẫn đến những vấn đề tâm lý như lo âu và trầm cảm.
2. Nguyên nhân của bạo hành lạnh
Theo các chuyên gia tâm lý và bác sĩ tâm thần, có nhiều nguyên nhân dẫn đến hành vi bạo hành lạnh, tuy nhiên, chúng có thể được chia thành ba nhóm chính:
2.1. Tâm lý né tránh và trốn tránh vấn đề
Những người chọn cách bạo hành lạnh thường không muốn đối mặt với những vấn đề trong mối quan hệ. Khi xảy ra mâu thuẫn, họ không muốn thảo luận, giải quyết mà thay vào đó chọn hành vi lẩn tránh, không trả lời hoặc tỏ ra thờ ơ. Điều này xuất phát từ sự thiếu tự tin trong việc đối diện và xử lý xung đột. Lời khuyên của chuyên gia tâm lý là hãy đối mặt và giải quyết các vấn đề khó khăn thay vì chọn cách tránh né bằng sự im lặng.
Chuyên gia tâm lý cho biết, những người có xu hướng né tránh thường lo sợ rằng nếu họ nói ra hoặc giải quyết vấn đề, mối quan hệ sẽ trở nên căng thẳng hơn hoặc có thể dẫn đến chia tay. Họ cảm thấy không an toàn trong việc thảo luận thẳng thắn các vấn đề, nên thường chọn cách lẩn tránh.
2.2. Thiếu kỹ năng giao tiếp và giải quyết vấn đề
Theo các chuyên gia tâm lý, một nguyên nhân khác dẫn đến bạo hành lạnh là sự thiếu kỹ năng giao tiếp. Nhiều người, đặc biệt là những người chưa được rèn luyện về cảm xúc và giao tiếp, không biết cách thể hiện hoặc diễn đạt cảm xúc của mình thông qua lời nói và hành vi. Họ có thể cảm thấy quá khó khăn để giải thích cảm xúc hoặc đối mặt với mâu thuẫn trong mối quan hệ. Vì thế, thay vì tìm cách giải quyết, họ chọn cách im lặng để tránh phải giải thích hoặc đối mặt với cảm xúc khó chịu của mình.
Những người có xu hướng này có thể cảm thấy rằng việc nói ra cảm xúc của mình sẽ khiến họ dễ bị tổn thương hoặc bị từ chối, nên họ sử dụng sự im lặng như một cơ chế bảo vệ bản thân khỏi những đau đớn tinh thần. Tuy nhiên, chuyên gia tâm lý cho rằng điều này chỉ làm cho mối quan hệ trở nên căng thẳng hơn, và làm tổn thương sâu sắc nạn nhân.
2.3. Ảnh hưởng từ quá khứ và suy nghĩ lệch lạc
Những người từng trải qua các tổn thương tinh thần trong quá khứ, chẳng hạn như bị cha mẹ thờ ơ, hoặc bị người khác bỏ rơi, có thể tiếp tục hành vi này trong các mối quan hệ của họ. Chuyên gia tâm lý cho rằng, những vết thương không được chữa lành từ quá khứ có thể khiến họ sử dụng bạo hành lạnh như một cách để bảo vệ bản thân và tránh bị tổn thương thêm một lần nữa.
Ngoài ra, có những người có suy nghĩ lệch lạc về mối quan hệ và tình cảm. Họ cho rằng việc kiểm soát người khác bằng sự im lặng và hành vi thờ ơ là một cách để khẳng định quyền lực và sự chủ động của mình trong mối quan hệ. Họ sử dụng sự im lặng để khiến đối phương phải lo sợ, bối rối, và phải tìm mọi cách để làm hài lòng họ.
Ảnh 2: Người bạo hành lạnh không dám đối mặt với khó khăn mà luôn chọn cách trốn tránh
3. Tác hại của bạo hành lạnh
Bạo hành lạnh có thể gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng, không chỉ về mặt tinh thần mà còn ảnh hưởng đến thể chất của nạn nhân. Dưới đây là những tác hại chính được các chuyên gia tâm lý và bác sĩ tâm thần liệt kê:
3.1. Cảm giác cô lập và mất tự tin
Nạn nhân của bạo hành lạnh thường cảm thấy bị cô lập khỏi xã hội và gia đình. Họ cảm thấy rằng mình không còn được quan tâm và không có giá trị trong mắt người khác. Điều này dẫn đến sự mất tự tin và lòng tự trọng, làm cho nạn nhân dễ rơi vào trạng thái tự ti và cảm thấy không đáng được yêu thương.
Chuyên gia tâm lý cho biết, sự cô lập lâu dài khiến nạn nhân dần trở nên khép kín, tránh xa các mối quan hệ xã hội, và cảm thấy khó khăn trong việc kết nối với người khác. Những cảm giác này có thể kéo dài suốt đời, làm ảnh hưởng đến khả năng duy trì mối quan hệ lành mạnh và hạnh phúc của họ.
3.2. Trầm cảm và lo âu
Bạo hành lạnh có thể dẫn đến các vấn đề tâm lý như trầm cảm và lo âu. Sự im lặng và thờ ơ từ phía kẻ bạo hành khiến nạn nhân luôn sống trong trạng thái lo lắng, tự trách bản thân và không ngừng tìm kiếm nguyên nhân của sự im lặng đó. Điều này làm cho nạn nhân dần mất kiểm soát cảm xúc của mình, và dễ dàng rơi vào tình trạng trầm cảm nặng nề.
Lo âu là một trong những tác hại rõ ràng nhất của bạo hành lạnh. Nạn nhân cảm thấy không an toàn trong mối quan hệ, luôn lo sợ rằng mình sẽ bị từ chối hoặc bỏ rơi. Những cảm giác lo lắng này có thể ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần và cả thể chất của nạn nhân.
3.3. Khủng hoảng tinh thần và thể chất
Bạo hành lạnh kéo dài có thể gây ra các khủng hoảng tinh thần nghiêm trọng. Nạn nhân có thể trải qua các cơn hoảng loạn, mất ngủ, và có những suy nghĩ tiêu cực liên tục. Những khủng hoảng này không chỉ làm tổn thương tinh thần mà còn có thể ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất của nạn nhân, khiến họ dễ mắc các bệnh liên quan đến stress như bệnh tim, đau đầu, hay rối loạn tiêu hóa.
3.4. Ảnh hưởng đến các mối quan hệ sau này
Một trong những tác hại lâu dài của bạo hành lạnh là nó có thể ảnh hưởng đến khả năng duy trì các mối quan hệ lành mạnh trong tương lai. Những người từng bị bạo hành lạnh có thể mang theo nỗi sợ bị bỏ rơi, và cảm thấy khó khăn khi tin tưởng hoặc gắn kết với người khác. Điều này làm cho họ gặp khó khăn trong việc xây dựng các mối quan hệ tình cảm hoặc xã hội lành mạnh, và có thể dẫn đến sự cô đơn kéo dài.
4. Safe and Sound hỗ trợ nạn nhân của bạo hành lạnh như thế nào?
Tại Safe and Sound, chúng tôi hiểu rõ những tổn thương mà bạo hành lạnh gây ra cho nạn nhân. Chúng tôi cung cấp các dịch vụ tư vấn chuyên nghiệp và can thiệp kịp thời để giúp nạn nhân vượt qua những tổn thương này.
- Tự phát hiện sớm: Với đội ngũ chuyên gia tâm lý và bác sĩ tâm thần giàu kinh nghiệm, chúng tôi xây dựng các bài kiểm tra giúp nạn nhân tự nhận diện dấu hiệu của rối loạn tinh thần ngay từ giai đoạn đầu.
- Sơ cứu cảm xúc tức thời: Chúng tôi cung cấp các biện pháp can thiệp nhanh chóng, giúp nạn nhân ổn định cảm xúc và vượt qua giai đoạn khó khăn ban đầu.
- Đồng hành dài hạn: Safe and Sound sẽ tiếp tục hỗ trợ bạn trên hành trình phục hồi, từ việc tư vấn trực tuyến đến hỗ trợ dài hạn qua ứng dụng chăm sóc sức khỏe tinh thần, giúp bạn theo dõi và quản lý trạng thái tinh thần của mình một cách tiện lợi.
Với sự phối hợp giữa Bác sĩ Tâm thần - Chuyên gia tâm lý và ứng dụng Công nghệ trong chăm sóc sức khỏe tinh thần, dịch vụ tư vấn/tham vấn Safe and Sound tự hào tiên phong hỗ trợ bạn “Tự phát hiện sớm - Sơ cứu cảm xúc tức thời - Hỗ trợ đồng hành dài hạn”.
Nếu bạn nghi ngờ mình gặp vấn đề tâm lý, hoặc muốn biết thêm thông tin về dịch vụ tham vấn - tư vấn tâm lý, bạn có thể liên hệ tới HOTLINE 0964 778 911 (Điện thoại/Zalo, 24/7) để được giải đáp và hỗ trợ trong thời gian sớm nhất!
CÁCH THỨC ĐẶT LỊCH HẸN tham vấn/tư vấn trực tuyến hoặc trực tiếp với chuyên gia
- Tại Fanpage Bác sĩ tâm lý SNS
- Hoặc tải và đặt lịch tham vấn trên ứng dụng Safe and Sound để quản lý và theo dõi lịch mọi lúc, mọi nơi.
Safe and Sound thuộc Viện Ứng dụng Công nghệ Y tế (IMT)
Xem thêm:
