Điều trị rối loạn lo âu xã hội bằng liệu pháp tư vấn tâm lý | Safe and Sound

Rối loạn lo âu xã hội thường được điều trị bằng liệu pháp tư vấn tâm lý thay vì dùng thuốc. Liệu pháp nhận thức hành vi là một lựa chọn hàng đầu của bác sĩ tâm lý cho rối loạn lo âu xã hội. Hãy cùng tìm hiểu về liệu pháp tư vấn tâm lý này nhé.

Nguyễn Hoàng Nguyên | Thạc sĩ. Bác sĩ – Viện tâm lý và sức khỏe tinh thần SnS

Trung tâm Nghiên cứu Sức khỏe Cộng đồng và Phát triển

1. Mục tiêu khi điều trị rối loạn lo âu xã hội bằng liệu pháp tư vấn tâm lý

Liệu pháp nhận thức hành vi (CBT) là một liệu pháp tư vấn tâm lý được các bác sĩ hay chuyên gia tham vấn sử dụng trong điều trị rối loạn lo âu xã hội. Liệu phám này xác định những niềm tin và kiểu suy nghĩ sai lệch và thay thế chúng bằng những niềm tin thực tế hơn. Suy nghĩ, cảm xúc và hành vi có một mối liên hệ mất thiết với nhau. Dựa vào việc xác định những suy nghĩ không hữu ích, người mắc rối loạn lo âu xã hội sẽ thay đổi được cảm xúc và hành vi của họ.

Mục tiêu của liệu pháp nhận thức hành vi bắt đầu từ việc chỉ ra sự tiêu cực trong niềm tin của những người mắc rối loạn lo âu xã hội. Những suy nghĩ tiêu cực này chủ yếu về khả năng làm việc cũng như giá trị bản thân họ. Cùng với đó, liệu pháp CBT sẽ chỉ ra cách vượt qua những cảm giác tội lỗi, xấu hổ hoặc tức giận về các tình huống trong quá khứ. Mục tiêu khác của CBT là giúp cho những người được trị liệu cảm thấy quyết đoán hơn, giải quyết chủ nghĩa hoàn hảo trong họ và giúp họ có những suy nghĩ thực tế hơn. Cuối cùng, CBT sẽ đưa ra cách đối phó với những sự sợ hãi, lo lắng, trì hoãn liên quan đến các vấn đề trong giao tiếp xã hội. Liệu pháp tâm lý này sẽ thay đổi niềm tin sai lầm rằng người khác đang đánh giá bản thân họ.

Ảnh 1: Liệu pháp nhận thức hành vi là lựa chọn đầu tay trong điều trị rối loạn lo âu xã hội

Các buổi trị liệu CBT sẽ gần giống như mối quan hệ giữa giáo viên và học sinh. Bác sĩ tâm lý hay chuyên gia tham vấn sẽ đóng vai trò như một giáo viên, phác thảo các khái niệm và giúp học sinh-người mắc chứng rối loạn lo âu xã hội khám phá và thay đổi bản thân. Ngoài ra, họ cũng sẽ được giao các bài tập về nhà để vượt qua thử thách và tiến bộ.

2. Kỹ thuật nhận thức của liệu pháp CBT

Liệu pháp nhận thức hành vi tập trung vào việc thay đổi suy nghĩ có vấn đề hay những suy nghĩ góp phần gây ra sự lo lắng. Kỹ thauatj nhận thức sẽ giúp những người mắc rối loạn cảm thấy bớt lo lắng và kiểm soát nhiều hơn các tình huống xã hội. Mục tiêu của CBT là sẽ thay đổi những suy nghĩ tiêu cực xảy ra một cách tự động. Chẳng hạn như một ai đó sợ nói trước công chúng thì chỉ cần nghĩ về tình huống sẽ gợi ra một loạt suy nghĩ xấu hổ và sợ thất bại. Mục tiêu của CBT là thay thế những biến dạng nhận thức này.

Bởi vì bộ não của những người mắc rối loạn lo âu xã hội đã trở nên cứng rắn với rất nhiều suy nghĩ tiêu cực, do đó nó cần phải được đào tạo dần dần để suy nghĩ theo một cách mới. Hãy học cách thay đổi suy nghĩ tự động để giúp bản thân cảm thấy bớt lo lắng hơn trong các tình huống xã hội. Điều này đòi hỏi phải thực hành lặp đi lặp lại trong thời gian dài cho đến khi những suy nghĩ tích cực trở thành suy nghĩ tự động. Theo thời gian, con người thần kinh trong não của những người mắc rối loạn lo âu sẽ thay đổi, họ sẽ suy nghĩ, hành động và cảm nhận khác đi.

3. Kỹ thuật hành vi của liệu pháp CBT

Một yếu tố khác của liệu pháp tư vấn tâm lý nhận thức hành vi là tập trung vào việc thay đổi các hành vi lo lắng xã hội. Điều này được gọi là giải mẫn cảm có hệ thống. Tức là những người gặp rối loạn sẽ được tiếp xúc với các tình huống gây lo lắng để học cách thư giãn. Theo thời gian, họ sẽ cảm thấy ít sợ hãi hơn về những tình huống này.

Ảnh 2: Phơi nhiễm với những tình huống xã hội càn phải làm từ từ để tránh phản tác dụng

Tuy nhiên, đào tạo phơi nhiễm cho những người mắc hội chứng lo âu xã hội là một quá trình từ từ và dần dần. Rất dễ để nói: “Bạn cần cứng rắn hơn và đối diện với nỗi sợ hãi của bạn”. Đó là một lời khuyên cực kỳ tồi bởi vì họ buộc phải đối mặt với nỗi sợ hàng ngày, nó làm họ mệt mỏi và suy yếu. Điều này khiến học không thể tự mình mạnh mẽ và vượt qua nỗi sợ, họ cần tư vấn tâm lý và cần những người xung quanh hỗ trợ.

Bác sĩ tâm lý sẽ dần dần cho họ tiếp xúc với những tình huống gây ra lo lắng để theo thời gian, những tình huống này không còn gây ra nỗi sợ nữa. Ban đầu là tưởng tượng, sau đó sẽ là tiếp xúc thực tế. Việc tiếp xúc này phải đảm bảo là không gây ra những sự sợ hãi đáng kể cho những người mắc rối loạn.

Tóm lại, liệu pháp nhận thức hành vi là một trong những loại trị liệu hiệu quả nhất cho chứng rối loạn lo âu xã hội. Phương pháp điều trị này có thể được sử dụng để thay đổi suy nghĩ tiêu cực gây ra lo lắng từ đó giúp những người mắc rối loạn lo âu xã hội giảm dần nỗi sợ.