Hiện tượng FOMO và mạng xã hội | Safe and Sound

Đi kèm với sự phổ biến của mạng xã hội là hiện tượng FOMO (Fear of Missing Out) cùng các cảm xúc tiêu cực nó mang lại như bị stress, tự ti... Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về nguyên nhân và ảnh hưởng của nó đến tâm lý, sức khỏe tâm thần cùng với một số cách xử lý hiệu quả.

Vi Nguyễn Duy Minh | Chuyên viên - Viện tâm lý và sức khỏe tinh thần SnS

Trung tâm Nghiên cứu Sức khỏe Cộng đồng và Phát triển

1. Hội chứng FOMO là gì?

Hội chứng sợ bị bỏ lỡ, hay FOMO (Fear Of Missing Out), là tình trạng phổ biến đặc biệt trong giới trẻ. Đơn giản mà nói, đây là một trạng thái tâm lý mà những người bị ảnh hưởng có nỗi sợ hãi, lo lắng và bất an, luôn có cảm giác mình sẽ bỏ lỡ, đánh mất điều gì đó, và người khác sẽ đạt được thành công trong khi mình không thể. Hội chứng này dễ gây ra lo lắng rằng bản thân sẽ trở thành người lạc hậu, thất bại và không thể bắt kịp thời đại do thiếu hiểu biết về cơ hội. Tâm lý này ảnh hưởng đến cảm xúc và hành vi, thúc đẩy con người đưa ra quyết định một cách vội vã và thiếu sự suy tính.

Tuy nhiên, FOMO cũng đem lại lợi ích to lớn trong kinh doanh nếu được áp dụng đúng. Tiêu biểu là các đợt khuyến mãi, giảm giá với thời hạn xác định. Đây là cách làm phổ biến của các nhãn hàng khi muốn tăng doanh số hoặc đẩy hàng tồn kho. Ngoài ra, FOMO cũng rất hữu ích trong tài chính và đầu tư. Những nhà đầu tư sẽ dựa vào hiệu ứng này để đoán định được xu hướng và nhu cầu của người giao dịch, biết được lượng mua bán và tăng giảm để có thể đưa ra các quyết định đầu tư đúng đắn và hợp thời điểm. Mặc khác, FOMO có thể bị lợi dụng cho các hành vi phạm pháp, như cổ súy mua hàng giả, hàng kém chất lượng hoặc kinh doanh đa cấp.

Trên mạng xã hội, FOMO thường xuất hiện khi chúng ta thấy những người khác chia sẻ về những hoạt động, sự kiện, hay trải nghiệm tuyệt vời mà chúng ta không tham gia. Đó là trạng thái tâm lý mà người ta cảm thấy lo lắng và ghen tị với những trải nghiệm và sự kiện mà họ tin rằng mình đã bỏ qua.

Ảnh 1: FOMO gây ra cảm xúc tiêu cực khi dùng mạng xã hội

2. Nguyên nhân của FOMO

Có một số nguyên nhân dẫn đến tâm lý FOMO trên thế giới mạng. Đầu tiên, mạng xã hội tạo ra một không gian mở rộng để mọi người chia sẻ những khoảnh khắc tuyệt vời trong cuộc sống của họ. Điều này tạo ra cảm giác rằng những người khác có những trải nghiệm tốt hơn và thú vị hơn chúng ta. Thứ hai, thông tin và sự kiện được lan truyền rất nhanh trên mạng xã hội, khiến chúng ta lo lắng rằng mình đã bỏ qua những thông tin và hoặc trào lưu nổi bật. Điều này càng phổ biến ở giới trẻ.

3. Ảnh hưởng của hội chứng FOMO đến tâm lý

Hội chứng FOMO có thể có những ảnh hưởng nghiêm trọng đến tâm lý và sức khỏe tâm thần của chúng ta. Cảm xúc tiêu cực như bị bỏ rơi, cô đơn, và không đủ tốt so với những người khác là những hậu quả phổ biến của FOMO. Nó cũng tạo ra càm xúc tiêu cực như căng thẳng, áp lực, bị stress và không hài lòng với bản thân. Nếu không được xử lý đúng cách, FOMO từ mạng xã hội có thể dẫn đến các rối loạn tâm lý nghiêm trọng như mất ngủ, lo âu, và ảnh hưởng tiêu cực đến sự tập trung và hiệu suất làm việc.

Vậy làm thế nào để đối phó với hội chứng tâm lý này? Dưới đây là một số gợi ý:

• Nhận biết và chấp nhận: Nhận ra rằng mọi người chỉ chia sẻ những khoảnh khắc tốt nhất của cuộc sống, và không phải lúc nào họ cũng có cuộc sống hoàn hảo. Chấp nhận rằng mọi người có những trải nghiệm khác nhau và bạn không thể tham gia vào tất cả.
• Giới hạn thời gian trên mạng xã hội: Đặt giới hạn thời gian sử dụng mạng xã hội và tạo ra những khoảng thời gian không dùng điện thoại để tập trung vào các hoạt động và quan hệ thực tế.

Ảnh 2: Giới hạn thời gian dùng mạng xã hội

• Tìm sự cân bằng: Tạo ra thời gian cho các hoạt động ngoại tuyến và kết nối trực tiếp với người thân yêu. Đi dạo, tham gia vào các sở thích cá nhân, và xây dựng mối quan hệ chân thực sẽ giúp giảm bớt áp lực và cảm giác bị bỏ rơi.
• Tự yêu thương và tự trị liệu: Tự thưởng thức những khoảnh khắc riêng của bạn, tin tưởng vào giá trị và sự độc đáo của bản thân. Tìm hiểu các phương pháp tự trị liệu như yoga, thiền, hoặc viết nhật ký để giúp giảm căng thẳng và tăng cường sức khỏe tâm thần.