Inner child là gì? | Safe and Sound
Trong hình hài của người trưởng thành, mỗi chúng ta đều mang trong mình một “đứa trẻ” tổn thương cần được lắng nghe, quan tâm và chữa lành. Khi đứa trẻ bên trong của bạn bị tổn thương, những cảm xúc tiêu cực mà chúng gây ra cho bạn có thể “ngấm vào” trong hoạt động hằng ngày và các mối quan hệ sau đó của bạn. Vậy cùng chuyên gia tâm lý tìm hiểu Inner child - “đứa trẻ” bên trong là gì?
Nguyễn Thị Hồng Hạnh | Bác sĩ - Viện tâm lý và sức khỏe tinh thần SnS
Trung tâm Nghiên cứu Sức khỏe Cộng đồng và Phát triển
1. Định nghĩa “đứa trẻ” bên trong (Inner child)
Theo chuyên gia tâm lý, “đứa trẻ” bên trong mỗi người chính là đứa trẻ với nội tâm, bản chất thật, chân thực của mỗi người bao gồm những trạng thái cảm xúc và ký ức tươi đẹp nhất trong thuở ấu thơ. Đứa trẻ này sẽ là một đại diện sống động lưu giữ những ký ức về các giai đoạn phát triển mà bạn đã từng trải qua hoặc có thể là tượng trưng mãnh liệt của ước mơ, sự hồn nhiên, vui tươi của trẻ nhỏ.
Mỗi chúng ta đều có những ký ức tuổi thơ. Chuyên gia tâm lý cho biết, đó không chỉ là những niềm vui, sự hạnh phúc mà trong đó còn xen lẫn nỗi buồn, những sự tổn thương. Nó giống như lớp vỏ trong cùng của củ hành tây, cứ mỗi tổn thương lại giống như một vết trầy xước hằn lên những tổn thương khác. Chuyên gia tâm lý khuyến cáo, theo thời gian, các lớp vỏ chứa đầy những nỗi buồn, sự cáu giận, tủi thân,… cứ thế được một lớp vỏ khác bọc lên che lấp đi. Củ hành tây lớn lên giống như sự trưởng thành, trải nghiệm của con người, nhưng những vết trầy xước, tổn thương năm xưa thì vẫn nằm lại ở lớp vỏ bên trong đó.
Những ký ức tươi đẹp, trong sáng luôn được cất giữ trong sâu thẳm mỗi người
Theo chuyên gia tâm lý, khi đứa trẻ bị tổn thương quá nhiều và không được chữa lành kịp thời sẽ gây nên sự sợ hãi, mặc cảm, rối loạn cảm xúc,... Những tổn thương chất chứa và tích tụ bên trong sẽ có thể bùng phát bất cứ lúc nào và tác động đến đời sống, sức khỏe của con người.
2. Nguyên nhân khiến đứa trẻ bên trong bị tổn thương
Chuyên gia tâm lý cho biết, mỗi đứa trẻ sinh ra đều mong muốn được lớn lên trong một gia đình hạnh phúc, tràn đầy tình yêu thương để không cảm thấy cô đơn, tủi thân. Bên cạnh đó, trong quá trình trưởng thành, đứa trẻ luôn muốn được chú ý để cảm thấy có giá trị, nhận được những phản hồi tích cực, động viên để có động lực thực hiện các ước mơ.
Những ký ức đau buồn trong quá khứ là nguyên nhân chủ yếu gây nên tổn thương cho “đứa trẻ”
Tuy nhiên, không phải ai cũng được may mắn như thế. Chuyên gia tâm lý khuyến cáo, thực tế có rất nhiều đứa trẻ bị bỏ rơi, đối xử tệ bạc, sỉ nhục,... Chính điều này sẽ gây nên những tổn thương đối với tiềm thức của trẻ và có thể theo họ đến suốt đời.
Một số yếu tố nguy cơ khiến cho đứa trẻ bên trong của bạn bị tổn thương gồm:
- Tuổi thơ thường xuyên bị bạo hành, ngược đãi về thể chất và tinh thần.
- Nạn nhân của bạo lực học đường.
- Từng bị lăng mạ, chê bai, trách mắng, so sánh với nhiều người.
- Sống trong gia đình thiếu vắng tình thương, cha mẹ thường xuyên mâu thuẫn hoặc ly hôn.
- Bị đối xử bất công, không nhận được sự công bằng, luôn bị khinh thường.
- Bị bỏ rơi, thiếu vắng tình yêu thương, không được quan tâm, chăm sóc.
- Do sự ảnh hưởng từ những lời nói tiêu cực, mang tính chất sát thương.
- Được dạy dỗ một cách nghiêm khắc, độc đoán, cực đoan.
- Đã từng bị phản bội trong quá khứ, mất niềm tin.
3. Đứa trẻ bên trong bị tổn thương trông như thế nào?
3.1 Phương diện cảm xúc
- Phản ứng cảm xúc quá mức
Theo các chuyên gia tâm lý, một đứa trẻ bên trong chưa được chữa lành có thể khiến người trưởng thành phản ứng quá mức trước các tình huống nhỏ nhặt. Những tổn thương này khiến người trưởng thành dễ rơi vào trạng thái buồn bã hoặc lo lắng hơn mức cần thiết.
Khi một đứa trẻ cảm thấy bị bỏ rơi hoặc không được yêu thương, có thể dẫn đến phản ứng cảm xúc thái quá trong hiện tại. Và các chuyên gia tâm lý cho rằng, những tổn thương này khiến người trưởng thành dễ rơi vào trạng thái buồn bã, lo lắng hơn mức cần thiết.
- Cảm giác bất an và thiếu tự tin
Các chuyên gia tâm lý nhận định rằng, một đứa trẻ từng trải qua tổn thương dễ mang theo cảm giác bất an vào cuộc sống khi đã trưởng thành. Họ thường tự thấy mình không đủ tốt, và luôn lo sợ về việc không được chấp nhận.
Khi một đứa trẻ không nhận được sự động viên hoặc khích lệ, rất dễ dẫn đến sự thiếu tự tin kéo dài. Điều này ảnh hưởng sâu sắc đến lòng tự trọng của người trưởng thành, khiến họ nghi ngờ bản thân trong nhiều quyết định.
3.2 Phương diện hành vi
- Thoái lui hoặc né tránh
Một đứa trẻ bên trong chưa được chăm sóc có thể khiến người trưởng thành thoái lui về hành vi. Theo các chuyên gia tâm lý, họ thường có các phản ứng giống như một đứa trẻ khi gặp khó khăn, như khóc lóc hoặc trốn tránh trách nhiệm.
Chuyên gia tâm lý nhấn mạnh rằng, đây là cách một đứa trẻ chưa được chữa lành cố gắng tìm lại sự an toàn đã mất, nhưng điều đó khiến họ né tránh trách nhiệm của mình khi đã trưởng thành.
- Tìm kiếm sự ghi nhận từ người khác
Các chuyên gia tâm lý nhận định rằng, những người có tổn thương từ thơ ấu thường tìm kiếm sự công nhận từ người khác để cảm thấy an toàn. Họ luôn cần được xác nhận về giá trị của mình, vì họ bị thiếu chú ý và yêu thương khi còn nhỏ.
Điều này dẫn đến việc họ dễ bị lợi dụng trong các mối quan hệ. Chuyên gia tâm lý khuyến nghị cần giúp họ nhận diện những tổn thương, chữa lành chúng, để không phụ thuộc vào sự chấp thuận từ người khác
3.3 Phương diện trong các mối quan hệ
- Khó khăn trong việc xây dựng và duy trì mối quan hệ
Chuyên gia tâm lý cho rằng những người có đứa trẻ bên trong bị tổn thương thường gặp khó khăn trong việc xây dựng các mối quan hệ lành mạnh. Họ có thể sợ bị từ chối hoặc quá phụ thuộc vào người khác để cảm thấy an toàn.
Điều này khiến mối quan hệ trở nên không cân bằng. Theo lời khuyên từ các chuyên gia tâm lý, nhận diện và chữa lành các tổn thương từ đứa trẻ bên trong sẽ giúp cải thiện quan hệ xã hội.
>>> Xem thêm: Học cách chữa lành đứa trẻ bên trong bạn
- Khả năng giao tiếp và xử lý xung đột yếu
Một đứa trẻ bị tổn thương trong quá khứ dẫn đến sự né tránh xung đột ở người trưởng thành. Chuyên gia tâm lý chỉ ra rằng, những người này thường ngại bộc lộ cảm xúc và chọn cách im lặng khi đối diện với xung đột.
Đứa trẻ bên trong họ sợ bị phán xét hoặc chỉ trích, dẫn đến việc né tránh giao tiếp trong các tình huống căng thẳng. Cần phải giải quyết những tổn thương này để người trưởng thành có thể giao tiếp hiệu quả và xử lý xung đột một cách lành mạnh.
4. Làm sao để chữa lành đứa trẻ bên trong đang bị tổn thương?
Lắng nghe tiếng nói từ đứa trẻ bên trong đang tổn thương
Chữa lành đứa trẻ bên trong bị tổn thương là một quá trình đòi hỏi sự kiên nhẫn và nhận thức sâu sắc về cảm xúc và hành vi của chính mình. Dưới đây là một số bước khoa học và hiệu quả để chữa lành đứa trẻ bên trong đang bị tổn thương:
4.1 Nhận diện và thừa nhận cảm xúc của đứa trẻ bên trong
Nhận diện và thừa nhận sự tồn tại của đứa trẻ bên trong là một điều rất quan trọng. Điều này giúp bạn hiểu rõ những cảm xúc mà đứa trẻ đang mang. Những tổn thương trong quá khứ thường bị chôn vùi và cần được mang ra ánh sáng để có thể bắt đầu quá trình chữa lành.
“Tại sao tôi lại cảm thấy buồn hay sợ hãi trong tình huống này? Điều gì trong quá khứ có thể liên quan đến cảm giác này?” là những câu hỏi giúp bạn hiểu nhiều hơn về những cảm xúc tiêu cực, nỗi sợ hoặc lo lắng mà bạn đang trải qua.
4.2 Kết nối với đứa trẻ bên trong qua viết lách và tưởng tượng
Chuyên gia tâm lý thường khuyến nghị sử dụng viết lách hoặc thiền định để trò chuyện với đứa trẻ bên trong. Viết ra những cảm xúc của đứa trẻ và hỏi xem nó cần gì hoặc cảm thấy như thế nào.
4.3 Tha thứ và chấp nhận quá khứ
Để chữa lành tổn thương cho đứa trẻ bên trong, hãy học cách tha thứ cho những lỗi lầm trong quá khứ, đó có thể là bản thân hoặc người khác. Chuyên gia tâm lý nhận định rằng, giữ lại sự tức giận hoặc oán giận sẽ cản trở quá trình đứa trẻ bên trong được chữa lành.
4.4 Yêu thương bản thân nhiều hơn
Đứa trẻ bên trong bị tổn thương cần được bạn chăm sóc và bảo vệ. Chuyên gia tâm lý nhấn mạnh rằng việc tự chăm sóc và tạo ra thói quen yêu thương bản thân là yếu tố then chốt để hàn gắn chính mình trong quá khứ.
4.5 Xây dựng mối quan hệ lành mạnh
Một trong những cách để chữa lành đứa trẻ bên trong là xây dựng và duy trì những mối quan hệ lành mạnh, nơi bạn cảm thấy được yêu thương và chấp nhận mà không cần phải đóng vai của một người khác.
4.6 Thực hành kiên nhẫn và kiên định
Đứa trẻ bên trong cần nhiều thời gian để chữa lành những tổn thương. Chuyên gia tâm lý khuyến cáo rằng bạn cần kiên nhẫn với bản thân và duy trì việc thực hành các bài tập chữa lành thường xuyên.
4.7 Tìm kiếm sự hỗ trợ chuyên nghiệp từ các chuyên gia tâm lý
Đôi khi, quá trình tự chữa lành đứa trẻ bên trong có thể cần sự hỗ trợ và can thiệp sớm từ chuyên gia tâm lý chuyên nghiệp. Với sự đồng hành dài hạn của Safe and Sound, nhiều người đã khám phá hướng đi cụ thể cho chính mình và được cung cấp các công cụ cần thiết để giải quyết tổn thương sâu sắc.
Với sự phối hợp giữa Bác sĩ tâm thần - Chuyên gia tâm lý và ứng dụng Công nghệ trong chăm sóc sức khỏe tinh thần, dịch vụ tư vấn/tham vấn Safe and Sound tự hào tiên phong hỗ trợ bạn “Tự phát hiện sớm - Sơ cứu cảm xúc tức thời - Hỗ trợ đồng hành dài hạn”
Nếu bạn nghi ngờ mình gặp vấn đề tâm lý, hoặc muốn biết thêm thông tin về dịch vụ tham vấn - tư vấn tâm lý, bạn có thể liên hệ tới HOTLINE 0964 778 911 (Điện thoại/Zalo, 24/7) để được giải đáp và hỗ trợ trong thời gian sớm nhất!
CÁCH THỨC ĐẶT LỊCH HẸN tham vấn/tư vấn trực tuyến hoặc trực tiếp với chuyên gia
- Tại Fanpage Bác sĩ tâm lý SNS
- Hoặc tải và đặt lịch tham vấn trên ứng dụng Safe and Sound để quản lý và theo dõi lịch mọi lúc, mọi nơi
Safe and Sound thuộc Viện Ứng dụng Công nghệ Y tế (IMT)
Email: safeandsound@imst.org.vn
Xem thêm:
