Nhận biết bệnh trầm cảm khi mang thai 3 tháng đầu | Safe and Sound
Trầm cảm khi mang thai là vấn đề nghiêm trọng đối với nhiều thai phụ, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe của mẹ và bé. Theo các chuyên gia tâm lý, sự tăng giảm của hormon ảnh hưởng đến thai phụ, tâm trạng cảm xúc thất thường chủ yếu trong 3 tháng đầu của thai kỳ.
Nguyễn Thị Hồng Hạnh | Bác sĩ - Viện tâm lý và sức khỏe tinh thần SnS
Trung tâm Nghiên cứu Sức khỏe Cộng đồng và Phát triển
1. Thai phụ nào dễ bị mắc trầm cảm khi mang thai?
Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến phụ nữ bị trầm cảm khi mang thai. Các chuyên gia tâm lý giải thích rằng hormone thai kỳ chính là thủ phạm. Sự tăng giảm của hormone ảnh hưởng đến tất cả phụ nữ có thai nhưng một số người sẽ nhạy cảm hơn. Cảm xúc thay đổi có thể do sự căng thẳng, mệt mỏi, sự thay đổi các hormon thai nghén. Tâm trạng thất thường chủ yếu trong 3 tháng đầu của thai kỳ (trầm cảm khi mang thai 3 tháng đầu) và trầm cảm xuất hiện lại trong 3 tháng cuối, khi chuẩn bị sinh.
Ảnh 1: Sự thay đổi hormone dẫn đến trầm cảm giai đoạn đầu thai kỳ
Theo lý giải của các chuyên gia tâm lý, một nguyên nhân khác có thể dẫn tới trầm cảm là do sự phức tạp trong các mối quan hệ, đặc biệt nếu hai vợ chồng đang trục trặc hoặc thai phụ đang mâu thuẫn với gia đình chồng. Mang thai ngoài ý muốn, đặc biệt là ngay sau khi kết hôn hoặc mới sinh con được một thời gian đã mang thai trở lại... cũng có thể ảnh hưởng đến cảm xúc của thai phụ và từ đó gây trầm cảm cho mẹ hoặc cho cả bé. Ngoài ra, tài chính khó khăn cũng góp phần làm giảm niềm vui sắp được làm mẹ.
Bản thân người phụ nữ hay gia đình có tiền sử trầm cảm: trầm cảm từng xảy ra ở người thân trong gia đình hoặc nếu bản thân thai phụ có bệnh thì rất dễ bị trầm cảm khi mang thai. Bất kỳ một biến động nào trong cuộc sống như sự ra đi của một người thân yêu, ly hôn hay mất việc đều có thể gây ra trầm cảm.
Bên cạnh đó, chuyên gia tâm lý cũng cho rằng, sự cô độc của thai phụ hoặc do chồng phải đi xa dài ngày trong giai đoạn có thai, bản thân thai phụ đang sống và làm việc trong một thành phố không thân thuộc, sống xa người thân và thấy nhớ nhà, cảm thấy cô đơn khi không có ai để chia sẻ... đều có thể dẫn đến trầm cảm khi mang thai 3 tháng đầu.
Trầm cảm khi mang thai cũng xảy ra với những thai phụ gặp vấn đề về thai sản như nghén nhiều hoặc cảm thấy bản thân mình không được nghỉ ngơi đúng như khuyến nghị của bác sĩ, chuyên gia tâm lý. Một lý do khác nghiêm trọng hơn như sản phụ khó thụ thai hoặc đã từng sảy thải trong quá khứ dẫn đến lo lắng nhiều.
2. Dấu hiệu nhận biết trầm cảm khi mang thai 3 tháng đầu thai kỳ
Theo các chuyên gia tâm lý, bác sĩ, bệnh trầm cảm khi mang thai không dễ phát hiện, bệnh rất dễ nhầm lẫn với một số rối loạn khác khi có thai. Một số dấu hiệu thai phụ bị trầm cảm khi mang thai có thể nhận biết như:
Ảnh 2: Những dấu hiệu của trầm cảm khi mang thai 3 tháng đầu
- Khả năng tập trung kém, khó tập trung, dễ thay đổi tâm trạng, cảm xúc đột ngột, lo lắng nhiều và liên tục về sức khỏe, sự an nguy của con mình, rất dễ cáu kỉnh, hoang mang, hoảng loạn…
- Thai phụ còn có biểu hiện bị rối loạn giấc ngủ, mệt mỏi quá mức, triền miên không dứt.
- Có lúc thèm ăn liên tục hoặc chẳng muốn ăn gì.
- Giảm hoặc mất hoàn toàn hứng thú với chuyện tình dục hoặc sự gần gũi với chồng. Không cảm thấy thích thú, hào hứng hay vui vẻ với bất cứ thứ gì.
- Buồn bã và khóc mà không có lý do rõ ràng.
- Có xu hướng thu mình với mọi người và tự cô lập mình với gia đình, bạn bè.
Có một vài triệu chứng của trầm cảm rất giống với ốm nghén ở bà bầu. Vì thế mẹ bầu cần thực sự để ý đến những cảm xúc của bản thân, nếu những suy nghĩ tiêu cực xuất hiện với tần suất nhiều và kéo dài thì cần đi khám bác sĩ, chuyên gia tâm lý ngay.
