Phim kinh dị - Tác động tới tâm lý và sức khỏe tâm thần | Safe and Sound

Dù não nhận thức được các nguy cơ khi xem phim kinh dị không tồn tại, nó vẫn phản ứng như thể nguy cơ đó hoàn toàn có thật. Cơ chế này có thể tác động tích cực tới cảm xúc và tâm lý, cũng như hỗ trợ điều trị một số rối loạn về sức khỏe tâm thần. Tuy nhiên, người có các vấn đề về lo âu, trầm cảm cần thận trọng khi xem phim kinh dị.

Vi Nguyễn Duy Minh | Chuyên viên - Viện tâm lý và sức khỏe tinh thần SnS

Trung tâm Nghiên cứu Sức khỏe Cộng đồng và Phát triển

1. Cơ chế sinh lý và tâm lý của những bộ phim kinh dị

Phim kinh dị đem lại ảo giác nguy hiểm, hồi hộp thông qua kết hợp âm thanh, hình ảnh, kịch bản, cốt truyện và sử dụng các thủ thuật. Dù não nhận thức được các nguy cơ khi xem phim kinh dị không tồn tại, nó vẫn phản ứng như thể nguy cơ đó hoàn toàn có thật.

Các nghiên cứu tâm lý giải thích rằng, tim đập nhanh hơn và bơm máu nhiều hơn, adrenaline chảy và làm hẹp sự chú ý khi bạn xem một bộ phim kinh dị. Mục đích của phim kinh dị là khơi gợi các cảm xúc như sốc, sợ hãi, căng thẳng. Các cảm giác này làm tăng tiết các hoocmon như norepinephrine, cortisol và adrenaline... từ đó gây ra các phản ứng sinh lý của cơ thể.

Ảnh 1: Phim kinh dị khơi gợi cảm giác sợ hãi

2. Phim kinh dị tác động tới sức khỏe tâm thần như thế nào?

2.1. Phim kinh dị gây ra cảm xúc lo lắng

Nghiên cứu tâm lý chỉ ra, phim kinh dị có thể tác động tiêu cực tới người có vấn đề về kiểm soát cảm xúc lo lắng. Các nhà tâm lý học giải thích, người lo lắng mãn tính nhạy cảm hơn với các hiệu ứng gây giật mình (thường thấy trong dòng phim slasher..).

Xu hướng sợ hãi các hình ảnh đáng sợ và đề phòng làm tăng cảm xúc lo lắng, hoảng sợ. Do đó, phim kinh dị có tác động tiêu cực tới tâm lý, sức khỏe tinh thần của những người có “thần kinh yếu” và những người này nên hạn chế xem phim kinh dị.

2.2. Ảnh hưởng tới giấc ngủ

Mặc dù adrenaline tạo cảm xúc hồi hộp và nâng cao trải nghiệm với bộ phim kinh dị, nó cũng khiến chúng ta khó ngủ hơn. Cần lưu ý, cảm xúc hưng phấn sau khi xem một bộ phim kinh dị không phải cảm giác thư giãn.

Ảnh 2: Phim kinh dị có thể gây khó ngủ

Trong khi đó, giấc ngủ chất lượng (nhất là giấc ngủ qua đêm) đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc ổn định tâm lý và sức khỏe tâm thần. Các chuyên gia ước tính, 90% bệnh nhân trầm cảm có chất lượng giấc ngủ kém. Nhiều nghiên cứu tâm lý chỉ ra, ngủ không đủ giấc hoặc không sâu làm tăng nguy cơ mắc các tâm lý như trầm cảm, lo âu... và gây ra các cảm xúc tiêu cực, từ đó tác động xấu tới sức khỏe tâm thần.

Ngoài ra, người có tâm lý yếu dễ “đưa” các hình ảnh từ phim kinh dị vào giấc ngủ, hay còn gọi là ác mộng. Điều này có thể gián đoạn giấc ngủ sâu và ảnh hưởng tiêu cực tới sức khỏe tâm thần.

2.3. Tác động tích cực của phim kinh dị tới sức khỏe tâm thần

Xem phim kinh dị là cơ hội tốt để chúng ta trải nghiệm nỗi sợ mà không đi kèm với nguy hiểm trong đời thực. Đây là cơ hội tốt để người xem đối mặt và học cách vượt qua nỗi sợ thường trực.

Đặc biệt, phim kinh dị khá hữu ích với một số loại rối loạn tâm thần như OCD hay rối loạn lo âu... Người xem đối mặt với nỗi sợ và xây dựng sự tự tin trong cuộc sống thực, rằng các nỗi sợ đó không có thật và không thể làm hại chúng ta. Tuy nhiên, đây là một cách làm rủi ro, và bạn cần tham vấn từ chuyên gia tâm lý trước khi áp dụng.