Tại sao các bài tập thở lại quan trọng cho sức khoẻ tinh thần? | Safe and Sound

Ngày nay, hơi thở vẫn là một công cụ mạnh mẽ có thể cải thiện sức khỏe tinh thần, thể chất và cảm xúc. Các chuyên gia tâm lý, bác sĩ tư vấn tâm lý cho biết, có lẽ khía cạnh mạnh mẽ nhất của hơi thở là nó có sẵn cho hầu hết chúng ta vào bất kỳ thời điểm nào. Có rất nhiều lợi ích về thể chất, tinh thần và cảm xúc mà các bài tập thở mang lại. Chúng ta sẽ cùng khám phá trong bài viết.

Ngô Thị Sáng | Thạc sĩ Giáo dục học – Viện tâm lý và sức khoẻ tinh thần SnS

Trung tâm Nghiên cứu Sức khoẻ Cộng đồng và Phát triển

1. 4 lợi ích của việc tập các bài tập thở

Thở không chỉ là một hoạt động thể chất để duy trì sự sống. Theo các chuyên gia tâm lý, bác sĩ tư vấn tâm lý, nó cũng là nền tảng cho các khía cạnh tinh thần và cảm xúc của mỗi chúng ta.

Hơi thở rất cần thiết cho các truyền thống thiền Phật giáo và yoga. Từ “tinh thần” có nguồn gốc từ tiếng Latin Spiritus , có nghĩa là “hơi thở” hoặc “hơi thở của sự sống” (Lee & Speier, 1996). Thở, mặc dù có vẻ đơn giản, nhưng lại là một quá trình phức tạp liên quan đến phổi, cơ hoành và các cơ liên sườn.

1.1. Giảm mức độ căng thẳng và lo lắng

Ảnh 1: Các bài tập thở giúp giảm căng thẳng và lo lắng

Gần như tất cả các bài tập thở đều có khả năng làm giảm căng thẳng và lo lắng bằng cách tác động lên hệ thần kinh tự chủ và dây thần kinh phế vị (Kreibig, 2010).

Tác dụng sinh lý của việc hít sâu và kéo dài thời gian thở ra sẽ chuyển hệ thần kinh từ chức năng giao cảm sang phó giao cảm (Jerath, Edry, Barnes, & Hearth, 2016).

Các chuyên gia tâm lý, bác sĩ tư vấn tâm lý cho biết, sự thay đổi mang lại qua các bài tập thở này giúp chúng ta thoát khỏi chế độ “chiến đấu hoặc bỏ chạy” và có thể giúp giải quyết cả khía cạnh nhận thức và sinh lý của chứng rối loạn lo âu.

1.2. Mức độ thư giãn sâu hơn

Các bài tập thở và thư giãn cơ dần dần mang lại trạng thái thư giãn ngay lập tức và mang lại lợi ích sinh lý lâu dài cho hệ thần kinh (Toussaint và cộng sự, 2021).

Việc thư giãn cơ cũng có thể cải thiện giấc ngủ, sự yên tĩnh và chất lượng cuộc sống suốt cả ngày (Toussaint và cộng sự, 2021).

1.3. Cải thiện sức khỏe thể chất

Ảnh 2: Cải thiện sức khoẻ thể chất

Theo các chuyên gia tâm lý, bác sĩ tư vấn tâm lý, các khía cạnh cụ thể của sức khỏe thể chất bị ảnh hưởng bởi hơi thở. Các bài tập thở có thể giúp điều trị bệnh hen suyễn và bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD), đồng thời cải thiện chức năng hô hấp và phổi (Srivastava & Singhal, 2005).

Với những cải thiện về chức năng phổi và khả năng hô hấp nâng cao, các khía cạnh khác của sức khỏe thể chất, chẳng hạn như hoạt động và vận động, có thể trở nên dễ dàng và thú vị hơn. 

1.4. Nâng cao nhận thức

Các chuyên gia tâm lý, bác sĩ tư vấn tâm lý cho biết, thở sâu và thở holotropic đã được chứng minh để cải thiện sự tập trung tinh thần và chức năng nhận thức. Tác động của các bài tập thở đối với hệ thần kinh giúp cải thiện chức năng não bằng cách thay đổi hoạt động thần kinh, giảm hoạt động của hệ thần kinh phó giao cảm và cải thiện khả năng tập trung (Sharma et al., 2014).

2. 3 lợi ích đã được chứng minh của các bài tập thở

Các bằng chứng khoa học từ các chuyên gia tâm lý, bác sĩ tư vấn tâm lý ủng hộ việc sử dụng các bài tập thở để mang lại vô số lợi ích cho sức khỏe. Như đã đề cập ở trên, phản ứng thư giãn được kích hoạt bởi các kỹ thuật thở có ý thức sẽ bình thường hóa hệ thống thần kinh tự chủ và chống lại phản ứng chiến đấu hoặc bỏ chạy tự động khỏi các tác nhân gây căng thẳng thực sự hoặc do nhận thức (Kreibig, 2010).

Theo các chuyên gia tâm lý, bác sĩ tư vấn tâm lý, do tác động mạnh mẽ này lên hệ thần kinh, các bài tập thở có thể mang lại những lợi ích sau.

- Hạ huyết áp và cải thiện chức năng tim mạch, hô hấp

Các nghiên cứu có kiểm soát đã chứng minh tác dụng có lợi cho hô hấp đối với những người mắc bệnh hen suyễn và ở những người khỏe mạnh, khi thực hiện các bài tập thở, chức năng phổi của bệnh nhân được cải thiện sau khi thực hành pranayama (Srivastava & Singhal, 2005).

-  Có khả năng giúp giảm cân

Các chuyên gia tâm lý, bác sĩ tư vấn tâm lý cho biết, kỹ thuật thở “Senobi” của Nhật Bản đã được sử dụng để giúp giảm cân và chức năng trao đổi chất (Sato, Kawamura, & Yamagiwa, 2010).

- Cải thiện giấc ngủ

Ảnh 3: Cải thiện giấc ngủ

Là một kỹ thuật thư giãn, các bài tập thở có thể giúp cải thiện giấc ngủ trong thời gian ngắn cũng như mang lại hiệu quả lâu dài đối với việc vệ sinh giấc ngủ. Việc kích hoạt hệ thống thần kinh tự chủ ảnh hưởng đến hệ thống nội tiết, giải phóng các hormone để điều chỉnh chu kỳ ngủ và thức (Jerath et al., 2016).

Các chuyên gia tâm lý, bác sĩ tư vấn tâm lý cho biết, đổi lại, giấc ngủ ngon hơn có thể giúp cải thiện gần như mọi lĩnh vực khác của sức khỏe thể chất và tinh thần.