Thuốc điều trị rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD) hoạt động như thế nào? | Safe and Sound
Rất nhiều người thắc mắc về thuốc điều trị rối loạn tăng động giảm chú ý-ADHD hoạt động như thế nào. Theo các bác sĩ tâm lý, chuyên gia tâm lý, điều quan trọng là phải hiểu thuốc ADHD có thể và không thể làm gì. Thuốc điều trị ADHD có thể giúp cải thiện khả năng tập trung, kiểm soát các cơn bốc đồng và giúp người bị ADHD thực hiện các nhiệm vụ hiệu quả hơn, nhưng chúng không chữa khỏi bệnh ADHD. Sau khi ngừng thuốc, các triệu chứng có thể quay trở lại.
Ngô Thị Sáng | Thạc sĩ Giáo dục học – Viện tâm lý và sức khoẻ tinh thần SnS
Trung tâm Nghiên cứu Sức khoẻ Cộng đồng và Phát triển
1. Tăng động giảm chú ý (ADHD) là gì?
Ảnh 1: Tăng động giảm chú ý là gì?
Theo các chuyên gia tâm lý, bác sĩ tâm lý, về cốt lõi, thuốc ADHD giúp điều trị các triệu chứng rối loạn tăng động giảm chú ý và hiếu động thái quá. Thuốc điều trị ADHD nhắm vào các hóa chất trong não chịu trách nhiệm về sự chú ý và tập trung bằng cách tăng mức độ dẫn truyền thần kinh.
ADHD hay rối loạn tăng động giảm chú ý là một trong những rối loạn phát triển thần kinh phổ biến nhất ở thời thơ ấu. Các chuyên gia tâm lý, bác sĩ tâm lý cho biết, trong hầu hết các trường hợp, các triệu chứng xảy ra trong thời thơ ấu và sau đó tiếp tục đến tuổi trưởng thành. Trẻ bị rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD) có thể gặp phải những điều sau:
- Gặp rắc rối với hành vi bốc đồng
- Hoạt động quá mức
- Gặp khó khăn khi làm theo hướng dẫn và hoàn thành nhiệm vụ
- Khó khăn để tập chung
Các nghiên cứu cho thấy rằng, khoảng 90% các trường hợp triệu chứng sẽ kéo dài từ thời thơ ấu. Tuy nhiên, có những người trưởng thành bị rối loạn tăng động giảm chú ý chưa bao giờ được chẩn đoán khi còn nhỏ.
Các chuyên gia tâm lý, bác sĩ tâm lý cho biết, các triệu chứng của ADHD thường trông khác nhau ở người lớn và trẻ em. Người lớn bị rối loạn tăng động giảm chú ý có thể gặp khó khăn với những điều sau:
- Ghi nhớ thông tin
- Tổ chức
- Tập trung vào nhiệm vụ
Nghiên cứu về nguyên nhân và các yếu tố rủi ro của ADHD đang được tiến hành, nhưng nguyên nhân chính xác vẫn chưa được hiểu đầy đủ. Trong khi các nỗ lực khoa học vẫn tiếp tục, các chuyên gia tâm lý, bác sĩ tâm lý cho biết các yếu tố có thể liên quan đến sự phát triển của rối loạn tăng động giảm chú ý bao gồm:
- Yếu tố di truyền
- Tiếp xúc với môi trường độc hại
- Sinh non
- Mẹ sử dụng ma túy, hút thuốc và uống rượu khi mang thai
Cần chú ý rằng không phải ai cũng trải qua tất cả các giai đoạn này và mức độ của rối loạn tăng động giảm chú ý có thể biến đổi. Để đưa ra chẩn đoán chính xác và kế hoạch điều trị phù hợp, việc tìm kiếm sự tư vấn từ các bác sĩ tâm lý và chuyên gia tâm lý là quan trọng.
Người mắc ám ảnh cưỡng chế cần sự hỗ trợ đặc biệt từ các chuyên gia tâm lý để quản lý và giảm thiểu triệu chứng. Quá trình chăm sóc thường bắt đầu bằng một cuộc đánh giá cụ thể để xác định mức độ trầm cảm mà người bệnh đang trải qua. Dựa trên đánh giá, chuyên gia tâm lý của Safe and Sound sẽ phát triển một kế hoạch điều trị riêng biệt, tùy thuộc vào nhu cầu và tình trạng cụ thể của từng người. Vậy Safe and Sound sẽ giúp bạn như thế nào để vượt qua vấn đề này?
- Nhận diện và điều chỉnh nội tâm trước những khó khăn hiện tại của bạn
- Cùng bạn tìm ra giải pháp tối ưu để vượt qua
- Kích hoạt nguồn năng lượng tích cực bên trong của bạn
2. Lịch sử ra đời của thuốc điều trị rối loạn tăng động giảm chú ý và cách thức tác động của thuốc
Ảnh 2: Thuốc điều trị ADHD phát triển lần đầu vào năm 1944
Các bác sĩ đã kê đơn thuốc điều trị rối loạn tăng động giảm chú ý trong nhiều thập kỷ qua. Methylphenidatelà chất thường được kê đơn cho trẻ bị rối loạn tăng động giảm chú ý. Tuy nhiên, loại thuốc này được phát triển lần đầu tiên vào năm 1944 và sau đó được bán trên thị trường với tên gọi Ritalin. Trước đây, các bác sĩ tâm lý đã sử dụng nó để điều trị chứng trầm cảm và mệt mỏi mãn tính, nhưng theo thời gian, họ nhận thấy nó có hiệu quả trong việc cải thiện các triệu chứng ADHD.
Vậy, thuốc điều trị rối loạn tăng động giảm chú ý hoạt động như thế nào?
Theo các bác sĩ tâm lý, chuyên gia tâm lý, các loại thuốc hoạt động theo những cách khác nhau. Tuy nhiên, tất cả chúng đều có một điểm chung – chúng hoạt động để tăng cường mức độ các chất hoá học thiết yếu hoặc chất dẫn truyền thần kinh trong não. Các chất dẫn truyền thần kinh bao gồm norepinephrine và dopamine. Tăng mức độ của các chất này giúp cải thiện các triệu chứng của ADHD bằng cách:
- Giảm hoạt động quá mức
- Tăng khả năng tập trung
- Quản lý chức năng điều hành
- Kiểm soát hành vi bất thường
Việc chẩn đoán ADHD không phải lúc nào cũng dễ dàng cho cả trẻ em hoặc người lớn. Bình thường người ta thắc mắc liệu thuốc điều trị rối loạn tăng động giảm chú ý ADHD có thể giúp ích cho mình hay không. Theo các chuyên gia tâm lý, bác sĩ tâm lý, các loại thuốc điều trị ADHD có cách hoạt động khác nhau và ảnh hưởng khác nhau đối với mỗi người. Có loại thuốc có thể hiệu quả với người này nhưng không hiệu quả với người khác.
Ngoài ra các chuyên gia tâm lý, bác sĩ tâm lý cho biết, loại thuốc điều trị rối loạn tăng động giảm chú ý lần đầu tiên được kê cho bạn có thể không phải là loại thuốc phù hợp với. Nó có thể gây ra tác dụng phụ và trong một số trường hợp, nó không kiểm soát hiệu quả các triệu chứng. Còn trong những trường hợp khác, bạn có thể dùng thuốc phù hợp nhưng cần liều cao hơn để kiểm soát các triệu chứng một cách hiệu quả.
3. Thuốc điều trị rối loạn tăng động giảm chú ý có an toàn không?
Ảnh 3: Thuốc điều trị ADHD nói chung an toàn, hiệu quả
Các chuyên gia tâm lý, bác sĩ tâm lý cho biết, nói chung, thuốc điều trị rối loạn tăng động giảm chú ý ADHD được coi là an toàn, hiệu quả và dung nạp tốt. Tuy nhiên, giám sát y tế thích hợp là cần thiết. Một số trẻ có xu hướng phát triển các tác dụng trầm trọng hơn những trẻ khác. Các bác sĩ tâm lý có thể quản lý hầu hết các rủi ro này bằng cách thay đổi liều lượng hoặc chuyển sang một loại thuốc khác.
Theo các chuyên gia tâm lý, bác sĩ tâm lý, giống như nhiều loại thuốc cần sử dụng lâu dài, thuốc điều trị ADHD có rủi ro và tác dụng phụ, bao gồm:
- Bệnh tim
- Co giật
- Thay đổi màu da
- Nhịp tim không đều
Thuốc điều trị rối loạn tăng động giảm chú ý ADHD không phải là viên thuốc “ma thuật” có thể chữa khỏi bệnh ADHD mãi mãi. Ngay cả khi thuốc có tác dụng, bạn vẫn có thể phải vật lộn với một số vấn đề về cảm xúc, hay quên, khó khăn trong các mối quan hệ và dễ mất tập trung. Các chuyên gia tâm lý, bác sĩ tâm lý cho biết, điều trị rối loạn tăng động giảm chú ý ADHD thường bao gồm sự kết hợp của các phương pháp điều trị để kiểm soát các triệu chứng một cách hiệu quả.
Các phương pháp trị liệu tâm lý, đặc biệt là CBT (Cognitive Behavioral Therapy), đã chứng tỏ được hiệu quả trong việc điều trị tăng động giảm chú ý. Phương pháp này tập trung vào việc thay đổi cách suy nghĩ và hành vi tiêu cực. Thông qua hướng dẫn của một chuyên gia tâm lý hoặc bác sĩ tâm lý, bạn sẽ học cách nhận biết và thay đổi những suy nghĩ tiêu cực thành tích cực hơn, giúp cải thiện tâm trạng và tạo ra thái độ tích cực hơn trong cuộc sống hàng ngày.
Đề giúp khách hàng, các chuyên gia của Safe and Sound luôn đồng hành với bạn, giúp bạn:
- Một bộ não tràn đầy suy nghĩ tích cực nhờ loại bỏ được những suy tư không quan trọng hoặc sai lệch.
- Một tinh thần sảng khoái, hết lo âu để bạn có thể tận hưởng những điều tốt đẹp mà cuộc sống ban tặng.
- Một tâm thế tự tin, vững vàng để đưa ra những quyết định nhanh hơn, đúng đắn hơn trong công việc, từ đó gia tăng sức mạnh về tài chính, sự nghiệp và cả sự tự hào.
Bên cạnh đó, Safe and Sound sẽ:
- KHÔNG coi bạn là bệnh nhân: Ngược lại, chúng tôi coi bạn là một người can đảm đang chống chọi với cả một bầu trời u tối đang chực chờ sụp xuống. Chuyên gia của SnS có thể góp thêm với bạn một đôi tay trong nỗ lực này.
- KHÔNG dạy đời bạn: Chúng tôi sẽ cùng bạn nâng dậy nguồn năng lượng tích cực mà lâu nay đã bị quá nhiều áp lực và khổ đau đè sát đất.
- KHÔNG lạm dụng thuốc và hoá dược: Ngược lại, chúng tôi sẽ cùng bạn tìm đến những giải pháp hiệu quả và tự nhiên.
- Bác sỹ tâm lý SnS giúp bạn như thế nào?
Chúng tôi biết rằng trị liệu tâm lý đôi khi là một bước khó khăn và cố gắng tìm một chuyên gia tâm lý, bác sĩ tâm thần mới phù hợp với nhu cầu cá nhân và tính cách của bạn có thể là một nhiệm vụ khó khăn và không dễ dàng.
Chúng tôi tin rằng sự kết hợp giữa chuyên gia tâm lý và bác sỹ tâm thần sẽ đem lại hỗ trợ tốt nhất cho bạn. Đội ngũ chuyên gia của Safe and Sound đáp ứng khắt khe các tiêu chuẩn, giúp bạn giải quyết đa dạng các vấn đề tâm lý bao gồm: Trầm cảm sau sinh, lo âu, rối loạn phân liệt cảm xúc, các vấn đề về giấc ngủ, rối loạn cảm xúc, các mối quan hệ, chấn thương tinh thần,…
- Bề dày kinh nghiệm hành nghề với đa dạng vấn đề tâm lý
- Kỹ năng đánh giá, tham vấn và xây dựng kế hoạch hỗ trợ hiệu quả
- Kết hợp linh hoạt các kỹ thuật, phương pháp để hỗ trợ hiệu quả và duy trì kết quả bền vững
