Bệnh suy nghĩ nhiều có phải dấu hiệu của rối loạn lo âu? | Safe and Sound

Bệnh suy nghĩ nhiều là tình trạng phổ biến trong xã hội hiện đại, khi con người phải đối mặt với áp lực công việc, học tập, tài chính và các mối quan hệ. Tuy nhiên, nhiều người thắc mắc liệu suy nghĩ quá mức có phải chỉ là một thói quen hay nó thực sự là vấn đề tâm lý, là dấu hiệu của rối loạn lo âu? Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về bệnh suy nghĩ nhiều, sự liên hệ của nó với rối loạn lo âu, cũng như cách nhận biết và giải quyết vấn đề này hiệu quả.

Ngô Thị Sáng | Thạc sĩ Tâm lý giáo dục học – Ứng dụng chăm sóc sức khỏe tinh thần  Safe and Sound

Viện Ứng Dụng Công Nghệ Y Tế

1. Bệnh suy nghĩ nhiều là gì?

Ảnh 1: Bệnh suy nghĩ nhiều là gì?

Bệnh suy nghĩ nhiều, hay còn gọi là overthinking, là trạng thái tâm lý khi một người liên tục phân tích, lo lắng hoặc tưởng tượng về một vấn đề nào đó, dù nó có thực sự quan trọng hay không. Những suy nghĩ này thường lặp đi lặp lại, tạo cảm giác bế tắc, khiến người bệnh khó tập trung vào hiện tại.

Các chuyên gia tâm lý cho biết, mặc dù suy nghĩ là một phần quan trọng giúp con người đưa ra quyết định và giải quyết vấn đề, nhưng nếu suy nghĩ quá mức có thể dẫn đến căng thẳng, lo âu, mất ngủ và suy giảm chất lượng cuộc sống. Đặc biệt, trong nhiều trường hợp, suy nghĩ quá mức có thể là dấu hiệu của một vấn đề tâm lý nghiêm trọng hơn, đó là rối loạn lo âu.

2. Rối loạn lo âu là gì?

Các chuyên gia tâm lý chia sẻ, rối loạn lo âu là một nhóm các rối loạn tâm lý đặc trưng bởi sự lo lắng kéo dài, sợ hãi và căng thẳng quá mức, ngay cả khi không có mối đe dọa thực sự. Theo Hiệp hội Tâm thần Hoa Kỳ (APA), rối loạn lo âu có thể bao gồm nhiều dạng khác nhau như:

• Rối loạn lo âu lan tỏa (GAD – Generalized Anxiety Disorder): Người bệnh lo lắng về nhiều khía cạnh trong cuộc sống mà không thể kiểm soát được.
• Rối loạn hoảng sợ (Panic Disorder): Các cơn hoảng loạn xảy ra đột ngột, kèm theo các triệu chứng cơ thể như tim đập nhanh, khó thở, chóng mặt.
• Rối loạn ám ảnh cưỡng chế (OCD – Obsessive-Compulsive Disorder): Người bệnh có những suy nghĩ ám ảnh và thực hiện các hành vi lặp đi lặp lại để giảm bớt lo lắng.
• Rối loạn stress sau sang chấn (PTSD – Post-Traumatic Stress Disorder): Xuất hiện sau khi trải qua một sự kiện gây sang chấn nghiêm trọng.
• Rối loạn lo âu xã hội (Social Anxiety Disorder): Lo lắng quá mức về việc bị đánh giá hoặc chỉ trích trong các tình huống xã hội.

Nếu bệnh suy nghĩ nhiều đi kèm với các triệu chứng lo âu, hoảng sợ hoặc mất kiểm soát cảm xúc, có thể đây không chỉ đơn thuần là một thói quen mà là một dạng rối loạn lo âu cần được quan tâm.

3. Mối liên hệ giữa bệnh suy nghĩ nhiều và rối loạn lo âu

Ảnh 2: Mối liên hệ giữa bệnh suy nghĩ nhiều và rối loạn lo âu

Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng bệnh suy nghĩ nhiều (overthinking) có mối liên hệ chặt chẽ với rối loạn lo âu. Khi một người bị rối loạn lo âu, não bộ thường hoạt động quá mức, liên tục phân tích các tình huống theo chiều hướng tiêu cực. Điều này khiến họ dễ mắc kẹt trong vòng lặp suy nghĩ, tâm lý lo lắng không ngừng về những điều có thể xảy ra, ngay cả khi không có lý do thực sự.

Theo các chuyên gia tâm lý, người suy nghĩ nhiều thường dành quá nhiều thời gian để tưởng tượng về những kịch bản tồi tệ, tự trách móc bản thân vì những quyết định trong quá khứ hoặc lo lắng về những gì có thể xảy ra trong tương lai. Họ khó có thể thả lỏng và tận hưởng khoảnh khắc hiện tại, bởi tâm trí lúc nào cũng xoay vòng giữa hàng loạt suy nghĩ. Khi điều này kéo dài, nó có thể trở thành một triệu chứng điển hình của rối loạn lo âu, làm ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần và thể chất.

Điểm chung giữa suy nghĩ nhiều và rối loạn lo âu:

- Lo lắng liên tục: Người suy nghĩ nhiều có xu hướng lo lắng về nhiều vấn đề cùng lúc – từ công việc, tài chính, các mối quan hệ đến những tình huống không thực sự nghiêm trọng. Các chuyên gia tâm lý nhấn mạnh, ngay cả những điều nhỏ nhặt cũng có thể khiến họ bất an, dễ bị ám ảnh và khó kiểm soát nỗi lo.

- Khó kiểm soát suy nghĩ tiêu cực: Khi rơi vào vòng xoáy suy nghĩ, người bệnh thường cảm thấy bế tắc, như thể tâm trí không thể dừng lại được. Họ có thể tự đặt ra hàng loạt câu hỏi "nếu như" ("Nếu mình làm sai thì sao?", "Nếu họ không thích mình thì sao?") mà không có câu trả lời dứt khoát, dẫn đến cảm giác căng thẳng kéo dài.

- Mất ngủ và mệt mỏi: Cả suy nghĩ nhiều và rối loạn lo âu đều có thể gây khó ngủ, mất ngủ hoặc giấc ngủ không sâu. Khi tâm trí liên tục hoạt động, người bệnh có thể trằn trọc hàng giờ mà không thể thư giãn tâm lý, dẫn đến mệt mỏi vào ban ngày, giảm năng suất làm việc và ảnh hưởng đến tinh thần.

- Suy giảm chất lượng cuộc sống: Khi suy nghĩ quá mức trở thành một thói quen, nó có thể khiến người bệnh khó tập trung vào công việc, học tập, thậm chí ảnh hưởng đến các mối quan hệ xã hội. Các chuyên gia tâm lý cho biết, một số người có xu hướng né tránh các tình huống xã hội, thu mình lại vì sợ bị đánh giá hoặc lo lắng quá mức về cách người khác nhìn nhận mình.

Tóm lại, suy nghĩ nhiều không đơn thuần chỉ là một thói quen mà còn có thể là một biểu hiện của rối loạn lo âu. Nếu bạn nhận thấy mình thường xuyên rơi vào vòng xoáy suy nghĩ tiêu cực, kèm theo cảm giác căng thẳng, mất ngủ và suy giảm khả năng tập trung, đây có thể là lúc bạn nên tìm đến chuyên gia tâm lý để được tư vấn và hỗ trợ.

4. Khi nào suy nghĩ nhiều trở thành vấn đề nghiêm trọng?

Ảnh 3: Suy nghĩ quá mức ảnh hưởng tới công việc và cuộc sống

Không phải ai suy nghĩ nhiều cũng mắc rối loạn lo âu. Tuy nhiên, nếu bạn nhận thấy những dấu hiệu sau, hãy cân nhắc tìm đến chuyên gia tâm lý để được tư vấn:

• Suy nghĩ quá mức ảnh hưởng đến công việc và cuộc sống
• Lo lắng kéo dài hơn 6 tháng mà không thể kiểm soát được
• Có triệu chứng cơ thể như tim đập nhanh, đau đầu, khó thở, chóng mặt khi suy nghĩ quá nhiều
• Tránh né các hoạt động xã hội hoặc công việc do lo lắng quá mức
• Sử dụng rượu bia hoặc thuốc an thần để kiểm soát lo âu

Nếu bạn gặp phải những vấn đề trên, có thể bạn đang không chỉ đối mặt với bệnh suy nghĩ nhiều, mà đó còn là dấu hiệu của rối loạn lo âu cần được điều trị kịp thời.

Nếu bạn nhận thấy mình cần sự hỗ trợ từ chuyên gia tâm lý hay bác sĩ tâm thần, hãy bắt đầu bằng cách tìm kiếm một trung tâm hoặc dịch vụ tư vấn tâm lý đáng tin cậy. Bạn có thể lựa chọn tư vấn trực tiếp hoặc tư vấn online, tùy vào điều kiện và mức độ thoải mái của mình. Quan trọng nhất, hãy cởi mở trong việc chia sẻ và đón nhận những hướng dẫn từ chuyên gia. 

Với sự phối hợp giữa Bác sĩ tâm thần -  Chuyên gia tâm lý và ứng dụng Công nghệ trong chăm sóc sức khỏe tinh thần, dịch vụ tư vấn/tham vấn Safe and Sound tự hào tiên phong hỗ trợ bạn  “Tự phát hiện sớm - Sơ cứu cảm xúc tức thời - Hỗ trợ đồng hành dài hạn”

Nếu bạn nghi ngờ mình gặp vấn đề tâm lý, hoặc muốn biết thêm thông tin về dịch vụ tham vấn - tư vấn tâm lý, bạn có thể liên hệ tới HOTLINE 0964 778 911 (Điện thoại/Zalo, 24/7) để được giải đáp và hỗ trợ trong thời gian sớm nhất! 

CÁCH THỨC ĐẶT LỊCH HẸN tham vấn/tư vấn trực tuyến hoặc trực tiếp với chuyên gia

• Tại Fanpage Bác sĩ tâm lý SNS
• Hoặc tải và đặt lịch tham vấn trên ứng dụng Safe and Sound để quản lý và theo dõi lịch mọi lúc, mọi nơi

Safe and Sound thuộc Viện Ứng dụng Công nghệ Y tế (IMT)

Xem thêm:

Bệnh suy nghĩ nhiều: Nguyên nhân, dấu hiệu và cách khắc phục

Dấu hiệu và cách điều trị rối loạn lo âu dưới sự hỗ trợ của chuyên gia tâm lý

Triệu chứng rối loạn lo âu – những dấu hiệu đặc trưng bạn đã biết?