Điều trị rối loạn tăng động giảm chú ý như thế nào? | Safe and Sound

Con nghịch ngợm, chạy nhảy liên tục như “động cơ” không biết mệt mỏi, không tập trung chú ý và kiên nhẫn để hoàn thành nhiệm vụ… đó là những thứ mà cha mẹ không nên chủ quan. Bởi đây có thể là biểu hiện của chứng tăng động giảm chú ý – một rối loạn phát triển thường gặp ở trẻ nhỏ từ 3 – 11 tuổi. Phụ huynh cần đưa trẻ đến gặp các chuyên gia tâm lý để có phác đồ điều trị phù hợp.

Nguyễn Thị Hồng Hạnh | Bác sĩ - Viện tâm lý và sức khỏe tinh thần SnS

Trung tâm Nghiên cứu Sức khỏe Cộng đồng và Phát triển

1. Tăng động giảm chú ý có nguy hiểm không?

Các chuyên gia tâm lý cho biết, mặc dù không quá nguy hiểm, nhưng tăng động giảm chú ý (ADHD) nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời có thể ảnh hưởng đến tâm lý, hành vi và chất lượng cuộc sống của trẻ, cụ thể như sau:

• Trẻ gặp nhiều khó khăn trong giao tiếp và ứng xử với mọi người, vì vậy khó có thể kết bạn hay duy trì các mối quan hệ lâu dài.
• Kết quả học tập ngày càng sa sút, trẻ khó theo kịp chương trình học cùng các bạn, từ đó dễ bị bạn bè xa lánh, trêu chọc.
• Gặp các rối loạn tâm lý như lo âu, căng thẳng, dễ thất vọng, tự ti về bản thân, trẻ dần cô lập với xã hội và rơi vào tình trạng trầm cảm,…
• Gặp các chấn thương ngoài ý muốn do hoạt động quá mức và thường xuyên thực hiện các hành vi nguy hiểm mà không lường trước được.
• Khi trưởng thành, có nguy cơ cao lạm dụng các chất kích thích (rượu, bia, thuốc lá,…), sa ngã vào các tệ nạn xã hội (đua xe, trộm cắp,…) và khó thành công trong sự nghiệp.

Ảnh 1: Trẻ tăng động giảm chú ý thường học kém và dễ bị bạn bè trêu chọc, xa lánh

Nếu bạn thấy trẻ có những dấu hiệu tăng động giảm chú ý này, cần sự hỗ trợ đặc biệt từ các chuyên gia tâm lý để quản lý và giảm thiểu các ảnh hưởng. Quá trình chăm sóc thường bắt đầu bằng một cuộc đánh giá cụ thể để xác định mức độ tổn thương mà người bệnh đang trải qua. Dựa trên đánh giá, chuyên gia tâm lý của Safe and Sound sẽ phát triển một kế hoạch điều trị riêng biệt, tùy thuộc vào nhu cầu và tình trạng cụ thể của từng người. Lộ trình của Safe and Sound bao gồm:

 2. Các phương pháp điều trị tăng động giảm chú ý ở trẻ

Theo khuyến cáo của Viện Hàn lâm Nhi khoa Mỹ (American Academy of Pediatrics – AAP), dấu hiệu tăng động giảm chú ý ở trẻ sẽ được điều trị phụ thuộc vào độ tuổi, mức độ bệnh. Với những trẻ trên 6 tuổi hoặc các biểu hiện đã quá nặng, bác sĩ, chuyên gia tâm lý có thể chỉ định dùng thuốc để nhanh chóng kiểm soát hành vi, cảm xúc của trẻ. Còn với những trẻ dưới 6 tuổi liệu pháp điều trị tối ưu nhất vẫn là tâm lý trị liệu (giáo dục hành vi), kết hợp chế độ ăn uống khoa học.

2.1. Giáo dục hành vi - Lựa chọn ưu tiên cho trẻ tăng động giảm chú ý

Tâm lý trị liệu giáo dục hành vi là sử dụng lời nói, hành động, cử chỉ,… tác động tới trẻ để điều chỉnh hành vi theo hướng tích cực hơn. Thách thức lớn nhất của cha mẹ khi thực hiện liệu pháp tâm lý này là phải kiên trì lâu dài và tuân thủ theo đúng các nguyên tắc sau:

Ảnh 2: Giáo dục hành vi điều chỉnh hành vi của trẻ theo hướng tích cực

• Khi trẻ làm được việc tốt, cha mẹ nên dành những lời khen ngợi, tặng thưởng bằng những món quà nhỏ (đồ chơi, quyển sách, món ăn yêu thích,…), giúp trẻ có thêm động lực để cố gắng làm nhiều đúng đắn hơn.
• Thay vì dùng đòn roi khi trẻ có hành vi không tốt, cha mẹ hãy chỉ bảo nhẹ nhàng và đưa ra những hình phạt thích đáng để trẻ hiểu rằng mình đã làm sai, từ đó tự sửa chữa lỗi lầm của mình.
• Thiết lập thời gian biểu cho từng công việc hàng ngày từ lúc trẻ thức giấc đến lúc đi ngủ và yêu cầu trẻ nghiêm túc thực hiện theo, điều này giúp con cải thiện khả năng tập trung, tổ chức, sắp xếp công việc.
• Dành thời gian để trò chuyện và chơi cùng trẻ nhiều hơn, nhằm gắn kết tình cảm gia đình và trở thành những người bạn giúp con vượt qua mọi khó khăn trong cuộc sống.
• Tạo điều kiện để con được tham gia nhiều hoạt động ngoại khóa hay các môn thể thao mang tính đồng đội, giúp con có cơ hội được tiếp xúc với nhiều người, cải thiện kỹ năng ngữ tốt hơn.

2.2. Thuốc điều trị tăng động giảm chú ý

Hiện nay có 3 nhóm thuốc chính trong điều trị tăng động giảm chú ý (ADHD) ở trẻ bao gồm:

• Nhóm thuốc kích thích (Dexedrine, Adderall, Methylphenidate,…): Kích thích não bộ sản sinh các chất dẫn truyền thần kinh và giảm bớt các hành vi bốc đồng. Trẻ sẽ cần mất một thời gian để tìm ra loại thuốc thích hợp.
• Nhóm thuốc không kích thích (Atomoxetine, Guanfacine,…): Tác dụng chậm hơn nhóm thuốc kích thích nhưng hiệu quả được duy trì lâu dài hơn.
• Nhóm thuốc chống trầm cảm: Ít được chỉ định nhưng lại có tác dụng tốt trong một số trường hợp trẻ có kèm hành rối loạn hành vi, thiếu kiểm soát, quá hung hăng,…

Bên cạnh những lợi ích mang lại, theo các chuyên gia tâm lý, bác sĩ, thuốc cũng tiềm ẩn nhiều tác dụng phụ cho trẻ như dị ứng, đau đầu, chóng mặt, mệt mỏi, buồn nôn, rối loạn tiêu hóa, chán ăn, hay cáu gắt, rối loạn giấc ngủ, chậm phát triển hoặc tăng ý nghĩ tự tử,… Bởi vậy, cha mẹ cần tuân thủ cho trẻ sử dụng thuốc theo đúng chỉ định và thăm khám định kỳ của bác sĩ, chuyên gia tâm lý để được hiệu chỉnh liều phù hợp.

Để giúp khách hàng, các chuyên gia của Safe and Sound luôn đồng hành với bạn, giúp bạn:

- Một bộ não tràn đầy suy nghĩ tích cực nhờ loại bỏ được những suy tư không quan trọng hoặc sai lệch.

- Một tinh thần sảng khoái, hết lo âu để bạn có thể tận hưởng những điều tốt đẹp mà cuộc sống ban tặng.

- Một tâm thế tự tin, vững vàng để đưa ra những quyết định nhanh hơn, đúng đắn hơn trong công việc, từ đó gia tăng sức mạnh về tài chính, sự nghiệp và cả sự tự hào.

 

2.3. Chế độ ăn uống dành cho trẻ tăng động giảm chú ý

Theo các chuyên gia tâm lý, một chế độ ăn uống khoa học không chỉ giúp tăng cường sức khỏe mà còn góp phần cải thiện dấu hiệu tăng động giảm chú ý hiệu quả, do đó cha mẹ nên:

Ảnh 3: Chế độ ăn uống khoa học giúp cải thiện chứng tăng động giảm chú ý

• Hạn chế thức ăn, đồ uống chứa nhiều đường, mì chính, chất phụ gia bảo quản như bánh kẹo, pizza, xúc xích, lạp xưởng, nước ngọt,…
• Tăng cường rau xanh, trái cây tươi trong khẩu phần ăn hàng ngày.
• Bổ sung omega 3 thông qua các loại thực phẩm như cá hồi, cá ngừ, cá thu, quả óc chó, hạt điều, dầu ô liu,…
• Bổ sung kẽm, sắt, magie cho trẻ thông qua thịt bò, thịt gà, tôm, cua, các loại hải sản, đậu Hà Lan, rau chân vịt, quả bơ,…

Để điều trị tăng động giảm chú ý hiệu quả, điều quan trọng nhất là các bậc phụ huynh cần quyết tâm và kiên trì lâu dài theo phác đồ của bác sĩ, chuyên gia tâm lý. 

3. Đội ngũ chuyên gia Safe and Sound có thể giúp đỡ gì cho bạn?

Chúng tôi biết rằng trị liệu tâm lý đôi khi là một bước khó khăn và cố gắng tìm một chuyên gia tâm lý, bác sĩ tâm thần mới phù hợp với nhu cầu cá nhân và tính cách của bạn có thể là một nhiệm vụ khó khăn và không dễ dàng.

Chúng tôi tin rằng sự kết hợp giữa chuyên gia tâm lý và bác sỹ tâm thần sẽ đem lại hỗ trợ tốt nhất cho bạn. Đội ngũ chuyên gia của Safe and Sound đáp ứng khắt khe các tiêu chuẩn, giúp bạn giải quyết đa dạng các vấn đề tâm lý bao gồm: Trầm cảm sau sinh, lo âu, rối loạn phân liệt cảm xúc, các vấn đề về giấc ngủ, rối loạn cảm xúc, các mối quan hệ, chấn thương tinh thần,…

- Bề dày kinh nghiệm hành nghề với đa dạng vấn đề tâm lý

- Kỹ năng đánh giá, tham vấn và xây dựng kế hoạch hỗ trợ hiệu quả

- Kết hợp linh hoạt các kỹ thuật, phương pháp để hỗ trợ hiệu quả và duy trì kết quả bền vững

Bên cạnh đó, Safe and Sound sẽ:

- KHÔNG coi bạn là bệnh nhân: Ngược lại, chúng tôi coi bạn là một người can đảm đang chống chọi với cả một bầu trời u tối đang chực chờ sụp xuống. Chuyên gia của SnS có thể góp thêm với bạn một đôi tay trong nỗ lực này.

- KHÔNG dạy đời bạn: Chúng tôi sẽ cùng bạn nâng dậy nguồn năng lượng tích cực mà lâu nay đã bị quá nhiều áp lực và khổ đau đè sát đất.

- KHÔNG lạm dụng thuốc và hoá dược: Ngược lại, chúng tôi sẽ cùng bạn tìm đến những giải pháp hiệu quả và tự nhiên.